بزرگ‌ترین عملیات تاریخ نیروی هوایی ایران/ کمان 99،عملیاتی که رویای "صدام"را برهم زد



روز اول مهرماه 59 بیش از 380خلبان در این عملیات شرکت داشتند که 140نفر از آنان وارد خاک عراق شدند وپایگاه‌های هوایی کرکوک، موصل، الرشید بغداد، حبانیه، ناصریه، شعبیه، کوت، المثنی و نقاط دیگر از جنوبی‌ترین مدار در خاک عراق تا شمالی‌ترین مدار آن را هدف قرار دادند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57، تحولات بسیار مهمی را در منطقه رقم زدو از یک سو بسیاری از هم پیمانان رژیم منحوس پهلوی که منافع خود را در گرو ادامه حیات حکومت پهلوی می‌دیدند، روی کار آمدن نظام اسلامی را مضر تشخیص دادند و از سویی دیگر آرمانخواهی انقلابیون ایران و گسترش افکار و ایده‌های انقلابی در سطح منطقه، سران مرتجع عرب را به هراس افکنده بود.

بنابراین اولین اتقاق در عرصه بین‌المللی بعد از وقوع انقلاب اسلامی پیوند غرب با ارتجاع بودوحمله رژیم بعث عراق علیه انقلاب نوپای ایران اسلامی در چنین موقعیتی صورت گرفت،کشوری با زیر پا گذاشتن قواعد و مقرارت بین‌المللی، معاهده قانونی 1975 الجزایر را زیر سئوال برد و به صورت یکجانبه و با حمایت شیخ نشین‌های حاشیه‌ای خلیج فارس و سران عرب منطقه و بهره گیری از امکانات غرب علیه ایران وارد جنگ شد.

اقدامات رژیم بعث برای تخریب روحیه نظامی ایران

یکی از مهمترین اقدامات کشور متجاوز برای تخریب روحیه نظامی ایران، استفاده از امکانات پیشرفته نیروی هوایی در حمله به کشورمان بودکه استعداد هوایی عراق در اوایل جنگ بالغ بر 607 فروند هواپیمای شکاری و بمب افکن، 169 فروند هلی کوپتر، 775 دستگاه پرتابگر موشک‌های زمین به هوا (عمدتاً سام2، سام3 ، سام6 و رولند)، 713 عراده توپ های پدافند هوایی، 116 دستگاه رادارهای اخطار اولیه، ارتفاع یاب و کنترل آتش بود و با این امکانات، مغرورانه تصور می‌کرد که با یک اقدام غافلگیر کننده توان نظامی ایران را درهم خواهد کوبید.

این درحالی بود که با آغاز حمله سراسری عراق به خاک ایران، با توجه به مشکلات پیش روی نیروی زمینی ارتش نظیر ترخیص تعدادی از نیروهای وظیفه، درخواست‌های مکرر جابه‌جایی پرسنل، دوری لشکرها از مناطق در‌گیری و تصفیه برخی فرماندهان و افسران ارشد و گرفتاری سپاه پاسداران در درگیری با عناصر جدایی طلب، عملاً 12 لشکر زرهی، مکانیزه و پیاده عراق به همراه تیپ‌های مستقل متعدد، در برابر خود، نیروی قدرتمند پیاده و زرهی ندیدند و نفرات باقی‌مانده لشکرهای 92 زرهی اهواز، 81 کرمانشاه، 84 خرم‌آباد و 28 کردستان در کنار نفرات سپاه و مردمی تنها با گذر از جان خود توانستند از سرعت پیشروی دشمن کم کنند.

حملات نیروی هوایی دشمن را به لاک دفاعی برد

در اینجا بودکه مسئولان و نیروهای ستادی تنها چاره کار را در استفاده گسترده از نیروی هوایی دیدند،نهاجا پس از آن‌که حمله غافلگیرانه نیروی هوایی عراق را دفع کرد و بالعکس در روز اول مهر با 320 یا 350 سورتی پرواز پشتیبانی و بمباران، این نیروی دشمن را به لاک دفاعی برد 3 اقدام را در دستور کار قرار داد.

اقدام اول نابودی تاسیسات پشتیبانی ارتش عراق نظیر پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها (عراق با بمباران پالایشگاه آبادان و برخی اهداف اقتصادی، این کار را از روز اول جنگ شروع کرده بود)چرا که مطابق گزارش‌های اداره دوم ارتش، ماشین جنگی مکانیزه عراق بشدت وابسته به روغن‌های صنعتی، بنزین و گازوئیل بود و هرگونه اختلال در لجستیک این کشور می‌توانست سرعت تانک‌ها، نفربرها و هزاران خودروی لشکرهای مکانیزه را که بسرعت در حال پخش شدن در دشت خوزستان و استان‌های غربی بودند، بگیرد.

فشار اقتصادی درادامه جنگ

دیگر اقدام، نیروی هوایی عراق هنوز با نیمی از توان خود قادر به صدمه زدن به شهرها و صنایع داخل فلات ایران بود و این اتفاق در صورت رخ دادن می‌توانست نه تنها مانع جابه‌جایی لشکرهای ارتش و رسیدن صدها هزار داوطلب به خطوط مناطق درگیری شود بلکه ایران بدون یاور و تنها را از صنایع مادر (خودرو سازی، ماشین‌سازی، فولاد و صنایع نظامی) محروم کندومضافاً این‌که بنادر و صنایع صادرات نفت ما تنها با اندکی تلنگر می‌توانستند غیرفعال شوند و آنگاه این فشار اقتصادی بود که ما را از ادامه جنگ باز می‌داشت (صدام از سال 62 به بعد تنها در همین بخش به ما فشار آورد و حتی تا حدودی موفق شد) پس باید این نیرو غیرفعال یا نابود می‌شد.

اقدام سوم، باید ستون‌های زرهی و مراکز تجمع لشکرهای عراق و مراکز فرماندهی سپاه‌های دوم و سوم بشدت مورد حمله قرار می‌گرفت چراکه بیش از 4 هزار تانک و نفربر زرهی را نمی‌شد با روش دیگری متوقف کرد.

اشتباه محاسباتی حامیان صدام

البته در این میان نباید خط اشتباهی که حامیان صدام به خصوص آمریکا برای حمله به ایران دادند را نادیده گرفت، آنها فکر می‌کردند با خروج مستشارانشان، ارتش ایران فلج شده و دیگر توان مقابله با هیچ هجومی را ندارد به همین دلیل صدام را به حمله تشویق کردند،اما در واقع آنها همین جا را اشتباه محاسبه کرده بودند، چرا که ارتش ایران توانسته بود در آن زمان نظم پیدا کند و همین نظم باعث شد اتفاقی بیافتد که آنها هیچ‌گاه تصورش را هم نمی‌کردند.

صدام که به خاطر اطلاعات غلط دچار توهم شده بود به قوای مسلح خود فرمان حمله به ایران را در 31 شهریور 59 صادر کرد و از آنجایی که جنگ با ایران را سهل و آسان می‌دید در مصاحبه‌ای اعلام کرد که هفته آینده در تهران خواهد بود و از آنجا با دنیا سخن خواهد گفت.

واکنش شدید نیروی هوایی ایران

به همین منظور به نیروی هوایی عراق دستور داد تا با یورشی همه جانبه تجهیزات ایران را از بین ببرد؛ اما از آنجایی که اکثر خلبانان عراقی نه آموزش کافی دیده بودند و نه با سلاح‌های غربی آشنایی کامل داشتند، نتوانستند به اهداف از قبل تعیین شده دست یابند،اما نکته جالبی که عراق، صدام و دنیا را مبهوت کرد این بود که نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در کمترین زمان ممکن بزرگ‌ترین حمله هوایی را به خاک عراق انجام داد.

پاسخ کوبنده ایران

پس از حملات هوایی رژیم بعث، فرماندهان جمهوری اسلامی ایران برای دادن پاسخی محکم شروع به طرح ریزی عملیاتی بزرگ کردند، طرح‌های متعددی ارائه شد که در این بین یکی از آنها مورد پذیرش قرار گرفت تا به این هجوم عراق پاسخی درخور داده شود.

حمله به عراق با 140جنگنده

طرح به این شکل بود که 140 فروند جنگنده بمب‌افکن ایرانی از 5 پایگاه به پرواز درمی‌آمدند و به سوی خاک عراق حرکت می‌کردند و پس از عبور از مرز و رسیدن به اهداف معین شده، آن ناطق را بمباران کرده و به ایران باز‌می‌گشتند.

روز یکم مهرماه 59 بود که فرمان انجام عملیات با رمز «کمان 99» صادر شد و جنگنده‌های ایرانی به پرواز درآمدند و به مأموریت پرداختند،140 فروند جنگنده ایرانی که شامل 48 فروند جنگنده «اف 5» پایگاه تبریز، 40 فروند جنگنده «اف 5» پایگاه دزفول، 16 فروند فانتوم پایگاه همدان، 12 فروند فانتوم از پایگاه بوشهر و 12 فروند فانتوم از پایگاه تهران بودند که به پرواز درآمدند و به ترتیب به پایگاه‌های هوایی موصل، ناصریه، کوت، شعبیه و الرشید حمله کردند و ضربه مهلکی به پیکر نیروی هوایی عراق وارد کردند.

عملیاتی که آسمان عراق را سیاه کرد

در کنار این جنگنده‌ها، هواپیما‌های سوخت‌رسان، ترابری و جنگنده‌های «اف 14» برای پوشش هوایی به پرواز درآمدند،این عملیات که بزرگ‌ترین حمله هوایی ایران نام گرفت باعث شد تا هم عراق ضربه سنگینی را متحمل شود و هم دنیا مبهوت و سردرگم بماند که ایران چگونه چنین عملیات بزرگ هوایی را انجام داده و توانسته آسمان این کشور را سیاه کند.

هر چه که بود این عملیات توسط جوانان برومند ایرانی انجام و باعث شد تا دنیا تا همین امروز متوجه باشد که اگر قصد تجاوز به خاک، آب و هوای ایران را کند، شاید ورودش با خودش باشد، اما بازگشتش دست خودش نیست.

این درحالی است که امیر خلبان حسن شاه‌صفی، فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش درهمایشی تحت عنوان تجلیل از افتخارآفرینان این عملیات،گفته بود:نیروی هوایی ارتش تنها نیرویی بود که توانست در همان ابتدای جنگ ضربات مهلکی بر پیکر ارتش بعث وارد کند،نیروی هوایی ارتش با انجام عملیات‌های برق‌آسا در همان ابتدای جنگ دشمن را فلج و در نقاط مختلف زمین گیر کرد. 

صدها هزار پوند مهمات در عراق ریخته شد

شاه‌صفی با اشاره به عملیات غرورآفرین کمان 99 که روز اول مهر 59 توسط 140 فروند از شکاری بمب‌‌افکن‌های ارتش انجام شد، اظهار کرده بود:در این عملیات صدها هزار پوند مهمات بر سر پالایشگاه‌ها و نقاط زیر بنایی رژیم بعث ریخته شد به طوری که برای مثال 350 میلیون لیتر نفتی که از یکی از بنادر عراق به ترکیه صادر می‌شد، به صفر رسید. 

وی نیروی هوایی ارتش را بازیگر خط مقدم جبهه در اوایل جنگ و در طول 8 سال دفاع مقدس عنوان کرده که همواره زیرساخت‌های مهم عراق و عقبه دشمن را مورد هدف قرار می‌داد و این وضعیت تا پایان جنگ ادامه داشت.

فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش با بیان اینکه قدرت نیروی هوایی در ارتش‌های جهان هیچ مشابه‌ای ندارد،تصریح کرده بود:این نیرو عملیات‌های خود را آنقدر سریع و برق‌آسا انجام می‌دهد که جز با عملیات‌های مقابله به مثل نمی توان آنرا جبران کرد. 

‌نیروی هوایی 3 هزار روز درگیر جنگ بود

شاه‌صفی با بیان اینکه توانایی نیروی هوایی پشت تمام سیاستمداران خبره جهان را می‌لرزاند، اظهار کرده بود:‌نیروی هوایی ارتش در طول جنگ بیش از 3 هزار روز درگیر نبرد بود اما متاسفانه در تاریخ‌نگاری ضعیف عمل شده است و چندان این موارد مورد توجه قرار ندارد. 

وی نیزخاطرنشان کرده بود:نیروی هوایی در نقش یک نیروی راهبردی در عمق فرهنگ، اقتصاد و سیاست جنگ قابل مشاهده است و من اطمینان می‌دهم که این نیرو پرچم پر افتخاری را که رزمندگان و شهدای ما در ایام دفاع مقدس برافراشتند بر زمین نخواهند گذاشت و همواره پاسدار آرمان‌های انقلاب، امام و شهداء خواهند بود. 

طراحی عملیات

با این تفاسیر؛این تازه آغاز راه بود پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی (معاونت های عملیات پایگاها) با دستور فرمانده وقت نیروی هوایی سرتیپ شهید "جواد فکوری" که شخصا در طرح این عملیات شرکت داشت، شبانه مشغول طراحی، طرح عملیاتی البرز می شوند و طرح عملیات در واپسین دقایق شامگاه 31 شهریور 59 آماده می شود. در همین حین کلیه خدمه فنی تا صبح بیدار بودند تا بمب های MK82/83/84، بمب های خوشه ای، موشک های ماوریی، موشک های حرارتی و موشک های راداری را بر روی جنگنده ها لود کنند. 

در راستای اجرای این طرح، خلبانان در هر پایگاه به فرماندهی فراخوانده شدند و تا صبح بر روی برنامه پروازی، نوع ماموریت و مشخص نمودن اهدافی که باید هدف قرا بگیرد، کار کردند. مسیر رفت و برگشت، باندهای فرعی برای فرود اضطراری، محل های سوخت گیری در آسمان و نقاطی که باید از آن جا از مرز گذشت و وارد عراق شد، مشخص شد. 

قرار بر این شد که پایگاه های تهران، همدان و بوشهر با یگان های اف 4 ( فانتوم) خود و پایگاه های تبریز و دزفول با یگان های اف 5 (تایگر) خود در این عملیات شرکت کنند و پایگاه های هفتم و هشتم شکاری با یگان های اف 14 (تامکت) خود کار پشتیبانی را برعهده بگیرند. 

کمان 99،نمادی از آتش خشم ملت ایران

بر این اساس قرار شد نام عملیات کمان 99 نمادی از آتش خشم ملت ایران به سوی متجاوز و به عبارتی یعنی تیری در چله کمان و رها نمودن آن تا دور دست ترین نقاط عراق و یادآور آرش کمانگیر باشد. عدد99 نیز الهام گرفته از تعداد صفحات طرح عملیاتی البرز بود. 

پرواز از شرق به غرب

زمان عملیات طلوع آفتاب در سرزمین عراق انتخاب شدکه این انتخاب به این دلیل بود که خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای ایرانی می بایست از شرق به غرب پرواز می کردند، پس تیغ تیز آفتاب در چشمان پدافند زمین به هوای عراق بود و هدف گیری برای شان بسیار مشکل بود. 

منطقه عملیات نیز سرتاسر خاک عراق، تمام پایگاه های هوایی، پالایشگاه ها، مخازن سوخت و دیگر اهداف در حد فاصل مدار 30 درجه شمالی یعنی جنوبی ترین مدار در خاک عراق تا شمالی ترین مدار آن که مدار 37 درجه شمالی را شامل می شد.

اهداف عملیات بزرگ کمان 99

اهداف این عملیات هم همان طور که گفته شد پایگاه های هوایی، مخازن سوخت و مهمات، پالایشگاه ها، آشیانه هواپیماها، پناهگاه های تعمیرات و نگهداری هواپیما، باندهای پروازی، رادارهای هدایت کننده هواپیماهای جنگی، برج های مراقبت و مراکز مخابراتی بودند.

برای یگان هایی که قصد ورود به خاک عراق را داشتند، ماموریت های به نام" SEAD" یا عملیات ضد پدافندهوایی قبل و همزمان با ورود بمب افکن ها به خاک عراق انجام شد تا رادارها و پدافندهای مناطقی که قرار بود به آنها حمله شود، از سر راه بمب افکن ها برداشته شود. با انجام این کار برتری کامل هوایی از آن خلبانان نیروی هوایی شد و این باعث شد توان دشمن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. 

درگیری با ضد انقلاب

علت انتخاب این عملیات هم این بود که نیروی زمینی ارتش در کردستان درگیر ضد انقلاب بود و به تازگی هم از اتهام کودتای نافرجامی رها شده بود و هیچ نیروی نظامی دیگری هم در منطقه نبود، نیروی زمینی دشمن با پشتیبانی هوایی به پیشروی ادامه می داد که درصورت نبود این پشتیبانی کار برای آنها با مشکلات فراوانی همراه می شد. 

اجرای عملیات

در ساعت مقرر تانکر ها در محل ملاقات حضور داشته باشند و ابتدا اف 4 های پایگاه همدان به پرواز درآیند و بدون سوختگیری به اهداف خود حمله کنند،دو دقیقه بعد از آنها، فانتوم های پایگاه تهران به پرواز درآیند و با سوختگیری هوایی، به اهداف خود حمله کنند. دو دقیقه بعد فانتوم های پایگاه بوشهر به پرواز درآیند و آنها نیز با سوختگیری هوایی به اهداف خود حمله کنند. در همین زمان هم اف 5 های پایگاه های تبریز و دزفول به پرواز در آمده و اهداف خود را بمباران کنند و در این زمان اف 14 ها از پایگاه های مربوطه به پرواز در آیند و کار پشتیبانی عملیاتی را از پشت مرزها به عهده بگیرند. 

بزرگ ترین عملیات تاریخ نیروی هوایی 

بامداد روز یکم مهر ماه سال 59درحالی که بیش از 10 ساعت از هجوم هواپیماهای دشمن به میهن عزیزمان نمی گذشت، با ابلاغ رمز "کمان 99" به پایگاه های هوایی، عملیات آغاز شدوپایگاه بوشهر که تا به آن روز پرواز 40 فروند فانتوم را با هم تجربه نکرده بود، آماده بود. هواپیماها برروی باند پروازی قرار گرفتند و یکی پس از دیگری در دل آسمان جای گرفتند. بعد از سوختگیری هوایی، به سمت اهداف حرکت کردند.

مانورهای زیبای خلبانان ایرانی

در آسمان بغداد به خاطر این که این اولین عملیات بزرگ نیروی هوایی بود، ناهماهنگی بوجود آمده بود. به شکلی که وقتی هواپیماهای پایگاه بوشهر به آن جا رسیدند، هواپیماهای دیگر از ارتفاع بالاتر درحال بمباران بودند که خلبانان شجاع ما با مانورهایی زیبا، خود را در امان نگاه داشته و اهداف مورد نظر را بمباران کردند. 

موج دوم حملات آغاز شد. پایگاه تهران حمله ای دیگر را آغاز نمود که بر اساس آن 8 فروند فانتوم هر کدام به 6 بمب MK82، چهار بمب و موشک های راداری مسلح شدند و به همراه یک فروند فانتوم شناسایی به قصد بمباران پایگاه هوایی الرشید در جنوب بغداد و فرودگاه بین المللی بغداد به پرواز در آمدند. 

قبل از ورود به خاک عراق، فانتوم ها به دودسته تقسیم شدند و با کم کردن ارتفاع از مرز گذشتند و وارد خاک عراق شدند. وقتی به بغداد رسیدند، پدافند عراق که دیگر آگاه شده بود، آسمان بغداد را به گلوله گرفته بودند و دودهای ناشی از آن کل آسمان را پوشانده بود. ولی خلبانان شجاع نیروی هوایی با رشادتی مثال زدنی، به سمت اهداف خود در پایگاه الرشید و فرودگاه بغداد شیرجه رفتند و تمامی بمب های خود را بر روی اهداف ریختند که در نتیجه آن باند فرودگاه، ساختمان های آن و ماشین آلاتی که در آن قرار داشت، تقریبا منهدم شد. 

اهدافی که در هم کوبیده شد

تمامی اهداف از پیش تعیین شده در خاک عراق در هم کوبیده شد و هیچ منطقه عملیاتی از قلم نیافتاد در این عملیات، پایگاه های هوایی الرشید بغداد، کوت در استان العماره، موصل در استان نینوا، ناصریه در استان ذیقار، شعیبه در استان بصره، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، پایگاه های هوایی حبانیه شامل دو پایگاه تموز و هضبه در غرب بغداد، پایگاه هوایی ام القصر، فرودگاه بین المللی بغداد و فرودگاه المثنی، توسط بمب افکن های ایرانی بمباران شد. 

هر دو باند پروازی پایگاه کرکوک، پالایشگاه های نفت کرکوک و بصره، فرودگاه حبانیه شمالی، فرودگاه المثنی، پل های ارتباطی تنومه و بصره و چاه های نفت باباگرگر و مخازن نفت موصل و تاسیسات گازی کرکوک، تنها قسمتی از خسارت های وارد به عراق بود. 

دشمن در تیرس کمان تیزپروازان

با انجام این عملیات، نیروی هوایی عراق بیش از 55 درصد از توان خود را از دست داد و تا مدت ها پایگاه های هوایی آنان قادر به استفاده از تمام یا بخشی از توان خود نبودند. پایگاه هوایی الرشید به عنوان یکی از مهم ترین پایگاه های هوایی عراق، تا 69 روز نتوانست عملیاتی شود که این خود شدت حملات خلبانان تیز پرواز نیروی هوایی را نشان می داد.

پاسخ قاطع به حامیان صدام

این حمله از سویی تمام برآوردهای دشمن را درباره این نیرو را برهم زده بود، زیرا اطلاعات آنان حکایت از زمین گیر بودن نیروی هوایی ایران داشت و براستی خلبانان شجاع ما نه تنها تمامی معادلات عراق را برهم ریخته بودند، بلکه به کشورهای دوست و هم پیمان عراق شامل کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، فرانسه، آلمان و از همه مهم تر آمریکا، پاسخی قاطع داده بودند و آنان تازه فهمیده بودند که محاسبات شان چندان دقیق هم نبوده است. 

برای این عملیات جمعا 380 نفر از پرسنل نیروی هوایی با 200 فروند جنگنده بمب افکن به پرواز در آمدند که 140 هواپیما از مرز عبور کرد. در این روز، تیزپروازان نیروی هوایی ارتش ایران با 300 پرواز عملیاتی، علاوه بر این که این حرکت را در کارنامه خود ثبت کردند، باعث شدند ارتش عراق در بکارگیری نیروهایش دچار مشکل شود و با از دست دادن آزادی عمل، نیروی زمینی خود را بدون پشتیبانی هوایی در صحنه نبرد در مناطق اشغالی ایران، به حال خود رها کند و عراق به این باور برسد که خوزستان از خاک ایران جدا شدنی نیست. 

پرواز در سطح 4متری زمین

در پی انجام موفقیت آمیز این عملیات، خبرگزاری های خارجی پرواز خلبانان ایرانی را اعجاب انگیز و مانورهوایی آنان را در بغداد و در برابر پدافند هوایی قدرتمند آن، بی نظیر خواندند. رسانه های همگانی نیز از وحشت مردم از ادامه این بمباران هوایی خبر دادند. آنان اذعان داشتند که خلبانان ایرانی چنان مانور لابه لای ساختمان های بغداد می دادند که ما مات و حیران زده شده ایم. عکاس آمریکایی عکسی از یکی از فانتوم های ایرانی از طبقه چهارم ساختمان محل سکونت خود گرفته بود که نشان می داد یک فروند فانتوم نیروی هوایی در ارتفاعی کم تر از چهار متر از سطح زمین پرواز می کند و این مهارت خلبانان ایرانی را بر همگان ثابت نمود. آن چه که می شود از اخبار منتشر شده آنروزها متوجه شد، ضربه شدید روحی و وحشتی بود که عراق و هم پیمانانش خورده بودند. 

تیزپروازانی که جاودانه شدند

در این روز، نیروی هوایی ارتش تعدادی از بهترین های خود را نیز از دست داد. شهیدان عزیز؛ همایون شوقی، غفار رامین فر ،غلامحسین عروجی، مسیح الله دین محمدی، بهرام عشقی پور ،عباس اسلام نیاکه از این دسته، پیکر پاک و مطهر چهار نفر اول تاکنون بدست نیامده و جزو مفقودین دفاع مقدس می باشند و دو نفر دیگر نیز که به عنوان لیدر دسته پروازی پایگاه همدان بودند، بر روی پایگاه دچار نقص فنی شدند و تلاش شان برای نشاندن هواپیما نیز موفق نبود و برای این که هواپیمای شان بر روی خانه های سازمانی فرودگاه سقوط نکند، آن را به ساختمان نیمه کاره ای در پایگاه کوبیدند و بدین شکل جاودانه شدند. 

در پایان این عملیات، مقام معظم رهبری که در آن زمان نمایندگی حضرت امام خمینی (ره) را در شورای عالی دفاع برعهده داشتند، در گزارشی به مجلس شواری اسلامی در خصوص نخستین روز جنگ، فرمودند: "گزارش هایی تا آخر وقت امروز از پیام رئیس جمهور در خبرها شنیدم، مطبوعات هم مفصلا نوشتند که صبح امروز سه فروند میگ عراقی سرنگون شده، یک فروند هواپیما هم ساعت شش به ناوهای ایرانی حمله کرده، دو فروند هواپیما هم در نزدیکی خارک قصد بمباران آن جا را داشتند و همچنین به فرودگاه های اهواز و همدان هم حمله شده که خسارات چندانی به بار نیامده است، پدافند ایران نیز یک هواپیمای میگ را سرنگون کرده که خلبان آن در اختیار ارتش است." 

کمان 99؛چیزی شبیه معجزه

ایشان همچنین ادامه دادند:"نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز صبح حدود 15 مرکز نظامی را در عراق مورد هدف قرار داده که از آن جمله بغداد و شهر موصل و ... می باشد. تعداد هواپیماهایی که از ایران به پرواز درآمده 140 فروند بوده و هواپیماها تقریبا همگی به سلامت برگشتند و فقط از چند فروند اطلاعی در دسترس نیست و آن طور که صاحب نظران گفتند، این رفت و برگشت چیزی شبیه به معجزه بوده است." (در این هنگام صدای تکبیر حضار بلند می شود) که در این هنگام ایشان گزارشی از چگونگی انجام این عملیات را به اطلاع نمایندگان می رسانند. 

روحیه خلبانان عالی است 

سرتیپ شهید جواد فکوری فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و وزیر دفاع، در مصاحبه ای با خبرنگاران خارجی و داخلی، ضمن عالی توصیف کردن روحیه خلبانان ایرانی گفت: در شرایط فعلی روحیه خلبانان ما بالاست و تلفات دشمن بسیار سنگین می باشد که متعاقبا اعلام می شود. 

شهید فکوری در خصوص تجاوز میگ های عراقی به فرودگاه های ایرانی افزود: آنها به قصد حمله به ایران آمده بودند ولی با دفاع قدرتمندانه خلبانان ما مواجه شدند و نتوانستند بمب های شان را بر روی اهداف از پیش تعیین شده بریزند. 

شهید فکوری ادامه داد:امروز 140 فروند هواپیمای ما از مرز گذشتند، پایگاه ها و اهدافی که تعیین شده بود را بمباران کردند و به سلامت بازگشتندکه هدف از این درگیری، فقط مراکز نظامی بود و با مردم هیچ کاری نداریم.

ضربه محکمی به عراق وارد کردیم 

سرلشکر شهید حسین خلعتبری که در آن زمان ستوانیکم بود و در این عملیات شرکت کرده بود، در مصاحبه ای در مورخ 3 مهر سال 59 با روزنامه کیهان گفت:خلبانان نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران عملا ثابت کردند که از هیچ صدایی واهمه ندارند و روحیه شان بسیار عالی است. 

وی در مورد نبرد با عراق گفت: از چندی پیش هواپیماهای عراقی به خاک ما تجاوز می کردند و ما تنها به تعقیب آنها می پرداختیم. ولی بعد از آن به ما ماموریت هایی داده شد که پایگاه های نظامی عراق را بمباران کنیم و این پایگاه ها درست در قلب عراق قرار داشتند و ما ماموریت خود را با نهایت موفقیت بدون این که کوچک ترین ضربه ای به ما وارد شود، در خاک عراق انجام دادیم.

وی همچنان یادآور شد در حمله روز یکم مهر ماه (کمان99) مواضع حساس و مهم عراق در چند منطقه از جمله بغداد، بصره، ام القصر و... منهدم شد و این ضربه محکمی بود که بر ارتش عراق وارد کردیم. 

ضربه کاری به ارتش عراق

اگرچه امیر سرتیپ خلبان احمد میقانی، فرمانده اسبق نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در آیین تجلیل از خلبانان این عملیات غرورآفرین گفته بود: عملیات 140 فروندی که در روز دوم جنگ انجام شد، توانست ضربه کارسازی به ارتش عراق وارد کند، تا حدی که پایگاه های هوایی عراق تا ماه ها نتوانستند خود را عملیاتی کنند که در واقع نیروی هوایی عراق عملا بیش از 50 درصد توان خود را از دست داد و حتی تولید پالایشگاه های نفت این کشور نیز به 10 درصد کاهش یافت. 

وی تصریح کرده بود:ناظران بین المللی که تصور می کردند ایران پس از پیروزی انقلاب و خروج مستشاران آمریکایی توان آن چنانی نخواهد داشت، از این همت و فداکاری پرسنل نیروی هوایی مبهوت شدندبه طوری که این حمله در رسانه های خارجی بازتاب وسیعی داشت. 

ادعای صدام غلط از آب در آمد 

وی نیزگفته بود:این عملیات تاثیرات مهمی داشت که  تاثیر اول در عراق بود که صدام عنوان می کرد دو ماه طول خواهد کشید تا هواپیماهای ایران بتوانند از فرودگاه های خود بلند شوند اما این ادعای وی غلط از آب در آمد. 

نیروی هوایی به ملت روحیه داد

میقانی درادامه اظهارکرده بود:تاثیر دوم در مرحله بین المللی بود که کشورها و رسانه های غربی که با تاکید بر تحریم کشورمان عنوان می کردند که ایران توان حمله ندارد، از توانمندی خلبانان ایرانی شگفت زده شدند و در داخل هم پس از شروع جنگ، ما دچار غافلگیری شدیم، اما نیروی هوایی این غافلگیری را جبران کرده و به نیروهای مسلح و ملت روحیه داد. 

مظلومیت نیروی هوایی

امیر سرتیپ دوم خلبان منصور ونک ، فرمانده سابق پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان در خصوص عملیات کمان 99گفت:متاسفانه کارهایی که نیروی هوایی در طی جنگ و بعد از آن انجام داده است یا گفته نشده و یا اگر گفته شده به صورت ناقص بوده است لذا نیروی هوایی مظلوم واقع شد.

نیروی هوایی همه کاره میدان نبرد بود

وی افزود:نیروی هوایی ، یک نیروی تاکتیکی است و یک سری ماموریت راهبردی ، عملیاتی  و طبیعتا تاکتیکی برای آن تعریف شده است یعنی به این صورت نیست که با هواپیما و مسلسل آن تانک بزنیم ولی از آنجایی که در ابتدای انقلاب توان مناسب برای مقابله نبود ، این نیرو وظایف دیگر یگان ها را بر دوش گرفت و علاوه بر ماموریت های محول شده خود وظایف نیروی زمینی را انجام داد ، یعنی به شکار تانک ها رفت ، در کنار آن وظایف ژاندارمری را بر عهده گرفت و اجازه ورود ضدانقلاب را به مرزها نداد ، حتی کارهای شهربانی نیز در برهه ای بر دوش این نیرو بود ، یعنی هرجا احساس نیاز شد ، همه کاره میدان گشت.

فرمانده سابق پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان تصریح کرد:با آغاز جنگ و در روز یکم مهرماه 1359 ، بیش از 200 فروند جنگنده به مواضع دشمن بعثی حمله کردند، افرادی که تجربه ای در بحث پروازهای تخصصی دارند می دانند که برای برگزاری مثلا یک رژه هوایی که تعداد آن به مراتب کمتر از این می باشد ، 3 تا 4 ماه باید برنامه ریزی کنیم که لیدر دسته چه کسی باشد ، جانشین لیدر چه کسی ، کنترل کننده و ناظر هوایی چه کسی باشد ، خلبانان چه کسانی باشند و در کجا قرار بگیرند و ... تا یک روز رژه انجام شود.

وی اظهارکرد:پس با این اوصاف ، وقتی 140 فروند هواپیما به پرواز در می آیند ، اگر دقت کنیم ، یک ساختار قوی ، آموزش دیده و منسجم وجود داشته که این تعداد به عمق خاک دشمن وارد شوند و 60 فروند در داخل خاک کشور آنان را محافظت و پشتیبانی کنند ، نکته جالب هم اینجاست که تمام این اتفاقات در شرایط جنگی و خطرهای بالا صورت گرفته است.

هزاران کتاب درباره رشادت های نیروی هوایی

وی افوزد:گفتن این موضوع هم خالی از لطف نیست که از خاطرات مقام معظم رهبری بیان شده ، زمانی که این عملیات انجام گرفت ، گزارش آن را به نمایندگان مجلس دادم و گفتم این اتفاق مانند یک معجزه بود و همه نمایندگان آنجا تکبیر گفتند ، پس از نقش نیروی هوایی در اول جنگ می توان هزاران کتاب نوشت.

اینفوگرافی عملیات کمان 99

انتهای پیام

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
Designed By Erfan .تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت آفتاب جنوب می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است